جزئیات پیچیده ترین فناوری های به کار رفته در “رصدخانه ملی تلسکوپ ایران” + عکس

تلسکوپ رصدخانه ملی ایران اولین سازه عظیم و در عین حال دقیق ساخت ایران است که در آن از فناوری های مختلفی از حوزه اپتیک، مکانیک و کنترل نرم افزاری – سخت افزاری استفاده شده است.

حدود 2.5 میلیون نفر ساعت برای مطالعه، طراحی، مهندسی و ساخت رصدخانه ملی ایران تا سال 1400 صرف شد و بیش از 100000 عنصر نوری، مکانیکی و کنترلی در تلسکوپ و گنبد مورد استفاده قرار گرفت.

در ادامه گزارش به بررسی فناوری های به کار رفته در تلسکوپ رصدخانه ملی ایران می پردازیم.

اپتیک

آینه اصلی تلسکوپ دارای قطر 340 سانتی متر و ضخامت 18 سانتی متر است.این آینه 4 تنی با دیافراگم مرکزی 700 میلی متر بر روی پایه جانبی قرار گرفته است. این تلسکوپ دارای میدان دید 20 دقیقه قوس است و می تواند اجرام آسمانی را تا 0.2 ثانیه قوس (حدود 0.0005 درجه قوس) در حضور باد ردیابی کند.

قطر آینه ثانویه 60 سانتی متر، صافی سطح آن بهتر از 2 نانومتر است و توسط سیستم محرک 6 محوره با دقت بسیار بالا کنترل می شود.

گنبد

گنبد تلسکوپ خودرویی به اندازه 16 متر است که مجهز به 8 چرخ است. 4 تا از این چرخ ها متحرک هستند و 4 چرخ باقی مانده بیکار هستند، اما همه چرخ ها به بار کمک می کنند. حدود 20 قطعه متحرک غول پیکر مانند کرکره ها، پنجره های شستشوی هوا، سپر باد، سپر ماه، جرثقیل و غیره بر روی این سازه عظیم با وزن 250 تن قرار گرفته اند که تا 10 درجه می چرخد ​​و با تلسکوپ هماهنگ می شود.

برخی از این قطعات در گنبدهای کمتری در جهان وجود دارند. گنبد رصدخانه با محافظت از تلسکوپ در برابر محیط، شرایطی را برای رصد بهتر آسمان در حین چرخش همزمان با تلسکوپ ایجاد می کند.

آینه اصلی ساختار را نگه می دارد

این قسمت یکی از قسمت های مهم تلسکوپ است که آینه روی آن قرار دارد و علاوه بر پشتیبانی از آینه، باید به دستان اپراتور اجازه دهد تا تغییرات شکل آینه را کنترل کرده و فشار وارده به آینه را کاهش دهد. برای ساخت این قطعه بیش از 3000 فرآیند حفاری، جوشکاری و ماشینکاری روی آن انجام شد.

پایه تلسکوپ

این سازه یک پایه ارتفاع جانبی است که شامل دو محور چرخش است که با هم ترکیب می‌شوند تا اجرام آسمانی را رصد کنند، در حالی که تلسکوپ حجم کمی را اشغال می‌کند. وزن ساختار تلسکوپ 90 تن است که 70 تن آن متحرک است.

قسمت متحرک بر روی چهار یاتاقان هیدرواستاتیک شناور است، اصطکاک استاتیکی در این قسمت سازه عملاً صفر است، اولین سیستمی از این نوع است که در ایران طراحی و ساخته شده است.

سیستم مدیریت

سیستم کنترل ترکیبی از نرم افزارها و سخت افزارهای مختلف است که از بخش های اصلی «سیستم مشاهده (OSS)»، «سیستم کنترل رصدخانه (OMS)»، «سیستم کنترل تلسکوپ (TCS)»، «سیستم امنیتی (ILS)» تشکیل شده است. .

این اولین بار است که از سامانه «زمان‌بندی هوشمند» در فرآیندهای نظارتی در ایران استفاده می‌شود تا زمان‌بندی نظارت را به بهترین شکل ممکن تنظیم کند. دلیل استفاده از این سیستم رصد به موقع اجرام آسمانی و در عین حال کمترین استهلاک تلسکوپ است.

اتاق رصد و ساختمان طبقه بندی

مکان یابی این بنا و نحوه طراحی آن با استفاده از داده های علمی پلان صورت گرفته است تا علاوه بر دسترسی آسان و بدون هزینه زیاد انتقال آینه از گنبد به آن، مزاحمتی ایجاد نکند. به کار جمع آوری داده ها و مشاهدات تلسکوپ 3.4 متری.

علاوه بر این، ساختمان به نحوی در بالا قرار می گیرد تا بتوان از آن برای کنترل سایر تجهیزات نظارتی موجود و آینده استفاده کرد. این ساختمان دارای اتاق های مجزا برای تیم اعزامی و ناظران، اتاق جلسات، اتاق سرور و مکانیک و همچنین امکانات رفاهی مورد نیاز افراد می باشد.

اتاق لایه بندی 200 متر مربع مجهز به جرثقیل سقفی 15 تنی برای سیستم لایه بندی با حجم محفظه 40 متر مکعب می باشد. شستشو و لایه بندی تلسکوپ در این اتاق انجام می شود.

منبع: تسنیم